Analizy

Fala fałszywych doniesień o wyjazdach celebrytów z USA po wygranej Trumpa

Amerykańskie media społecznościowe zalała fala fałszywych wpisów o gwiazdach, które z powodu wygranej Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich miałyby wyemigrować z USA. W tym kontekście wymieniane są np. nazwiska: Miley Cyrus, Roberta De Niro, Jane Fondy czy Taylor Swift. Jednym z większych źródeł dezinformacji był satyryczny portal SpaceXMania. Liczne profile, mające często wielomilionowe grupy obserwujących, rozpowszechniały te doniesienia pomijając fakt, że zgodnie z założeniem wszystkie treści publikowane na portalu są nieprawdziwe. W tegorocznej kampanii prezydenckiej drugim często cytowanym źródłem był Andrew Tate, były kickbokser, influencer, oskarżony o handel ludźmi i udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Bruce Springsteen, amerykański gitarzysta, piosenkarz i kompozytor rockowy, przed wyborami poparł kontrkandydatkę Trumpa – Kamalę Harris. I rzeczywiście zapowiadał opuszczenie Stanów Zjednoczonych w przypadku wygranej Trumpa, ale było to jeszcze w 2020 roku.
Ekspertka NASK: cyberprzestępcy szczególnie groźni dla seniorów

Można kogoś oszukać "na amerykańskiego żołnierza", "na lekarza", częsta jest też metoda "na ukraińskiego żołnierza". Oszustwo polega na tym, że ktoś podający się np. za żołnierza nawiązuje bardzo bliską relację z daną osobą i ją zwodzi. Oczywiście nie może dojść do spotkania na żywo ze względu na „szereg przeszkód” ponieważ żołnierz przebywa np. za granicą, aby przyjechać do Polski potrzebuje środków. „Amerykańscy żołnierze” poszukują ofiar na portalach społecznościowych. Zazwyczaj to wygląda tak, że ktoś zupełnie obcy prosi o nawiązanie kontaktu, ma bardzo atrakcyjne zdjęcie profilowe, może pochodzić z dalekiego kraju. Cyberprzestępca jest biegły w socjotechnice, wzbudza w nas emocje, by wyłudzić pieniądze – ostrzegła w rozmowie z PAP Zuzanna Polak z NASK. Liczba tego rodzaju przestępstw rośnie; seniorzy najbardziej narażeni są na oszustwa telefoniczne - wynika z danych NASK.
Niemcy po upadku koalicji – eksperci i politycy o możliwych roszadach rządowych

Dwa dni po rozpadzie koalicji rządowej w Niemczech kluby parlamentarne CDU/CSU, AfD, FDP oraz grupa BSW wezwały kanclerza Scholza do jak najszybszego rozpisania wyborów. Musimy mieć szybko rząd, który będzie zdolny do działania i przemówi jednym głosem – powiedział PAP poseł CDU Roderich Kiesewetter.Według Kiesewettera przedwczesne zakończenie rządów koalicji SPD, Zielonych i FDP to dobra wiadomość dla Kijowa. „Dla CDU cel wspierania Kijowa jest jasny - jest nim zwycięstwo Ukrainy, co wiąże się ze zdecydowanie większym wsparciem dla Kijowa, a nie jak do tej pory na udzieleniu Ukrainie pomocy na zasadzie: „dopóki to będzie potrzebne”. CDU nalega na wcześniejsze wybory, by utorować drogę do utworzenia nowego rządu z jasnym celem politycznym: wygraną Ukrainy, przy czym podkreślam, że istnieją różne opcje budżetowe przewidziane dla znacznego zwiększenia wsparcia finansowego (dla Kijowa - PAP).
Ekspert: Rola dziennikarzy jako strażników informacji zmalała

Rola sprawdzonych, dokładnych, weryfikowalnych i zweryfikowanych relacji dziennikarskich zawsze będzie ważna. Mądrzy ludzie będą szukać takich materiałów. Jest nawet możliwe, że nastąpi reakcja na całą tę dezinformację rozprzestrzeniającą się za pośrednictwem mediów społecznościowych, a to sprawi, że przynajmniej niektórzy powiedzą sobie tak: ciekawe, jaka jest prawdziwa, zweryfikowana, sprawdzona i wiarygodna wiadomość. I spróbują sprawdzić, co NYT i Washington Post mają do powiedzenia na ten temat – powiedziała PAP Margaret Sullivan, felietonistka Guardiana. Według felietonistki Guardiana rolę nie do przecenienia w ostatnich wyborach odegrała także platforma X. „Poparcie Elona Muska bardzo pomogło Donaldowi Trumpowi, zresztą teraz lepiej rozumiemy dlaczego. Musk jest postrzegany jako szara eminencja w otoczeniu Trumpa” – oceniła Sullivan i dodała, że mimo wszystko nie zamierza w najbliższej przyszłości opuszczać X w przeciwieństwie do wielu znanych jej osób i organizacji medialnych.
Kreml gra zbrodniami UPA, aby podsycić polsko-ukraińskie spory o historię

Powiązane z Kremlem media poinformowały o odtajnieniu nowych dokumentów Federalnej Służby Bezpieczeństwa na temat rzezi wołyńskiej. Informacja o tym pojawiła się na stronie internetowej FSB, a także na rosyjskojęzycznych portalach. Według opisanego tam raportu „naocznego świadka” dla zarządu NKWD z 18 lipca 1943 roku, we Włodzimierzu Wołyńskim (miasto na zachodzie Ukrainy) z rąk UPA miało zginąć 2 tys. Polaków. Dokument datowany na 4 sierpnia 1943 roku jest oryginalny, jednak – według historyków polskich – całkowicie niewiarygodny. Informacje sowieckiego agenta są nieprawdziwe, ponieważ do takiego mordu we Włodzimierzu nie doszło. „UPA nie atakowała miast, w których były niemieckie garnizony okupacyjne” – powiedział PAP historyk z Uniwersytetu Rzeszowskiego dr hab. Jan Pisuliński. Rosyjskie media nagłośniły informację o zmyślonej zbrodni UPA we Włodzimierzu Wołyńskim z lipca 1943 roku, powołując się na świadectwo rzekomego świadka mordu na Polakach. To fałszywka, znana od 2008 roku – powiedział również w rozmowie z PAP historyk z Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Grzegorz Hryciuk.
Rosyjscy propagandyści podważają wyniki wyborów prezydenckich w Mołdawii

W drugiej turze wyborów prezydenckich w Mołdawii, postrzeganych jako okazja do opowiedzenia się albo po zachodniej, albo po rosyjskiej stronie, proeuropejska polityk Sandu uzyskała (dane po przeliczeniu 100 proc. głosów.) 55,33 proc. głosów. Sandu wygrała w stolicy - Kiszyniowie i wśród wyborców z mołdawskiej diaspory. Jej rywal, Alexandr Stoianoglo, okazał się lepszy na wsi i w miastach poza stolicą, co dało mu nawet chwilowe prowadzenie podczas liczenia głosów. Już wczesnym powyborczym rankiem rosyjscy propagandyści w mediach społecznościowych zaczęli promować narrację o „ukradzionych wyborach”, podnosząc, że mołdawskie władze ograniczyły możliwość zagłosowania prorosyjskim wyborcom, co przesądziło o zwycięstwie Sandu. Kreml zareagował na zwycięstwo prezydent Mai Sandu kampanią w sieci o blokowaniu głosowania prorosyjskich wyborców. Rosjanie odgrywają zdartą płytę o "ukradzionych wyborach", choć to oni bardzo mocno ingerowali w proces wyborczy w Mołdawii - powiedziała PAP Agnieszka Legucka, analityk PISM.
Ekspert: Akcje sabotażowe to dla Kremla tani sposób destabilizowania Zachodu

Według informacji „The Times” Rosjanie mogą planować na terenie Europy coś więcej niż tylko podpalenia. Przesłanie pary urządzeń zapalających, które wywołały pożary w brytyjskich i niemieckich magazynach, mogła być próbą generalną rosyjskiego spisku mającego na celu wywołanie wybuchu w samolocie pasażerskim. Według brytyjskiego dziennika, poinformowały o tym polskie władze, które we wrześniu br. aresztowały mężczyznę podejrzewanego o nadanie paczek z Litwy z wysoce łatwopalną substancją, której zapalenie mogłoby wystarczyć do zniszczenia samolotu. "Podpalenia, wybuchowe przesyłki to niskokosztowe operacje, którymi najwyraźniej chcą nas zająć, choć nie każdy incydent jest sabotażem. Natomiast Rosja musi wiedzieć, że ewentualne ofiary cywilne, to wyraźna granica, której nie wolno jej przekroczyć” – powiedział FH Eero Kytömaa, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego i zagrożeń hybrydowych ministra spraw wewnętrznych Finlandii.
Elon Musk twórcą i ofiarą fałszywych informacji

Analizy postów, które Elon Musk opublikował na należącej do niego platformie X pokazują, że promuje nieprawdziwe lub niedokładne informacje. A i sam bywa obiektem fake newsów. 22 października 2024 roku Musk opublikował fałszywą grafikę, na której był zrzut ekranu artykułu z amerykańskiego magazynu "The Atlantic" zatytułowany „Trump jest dosłownie Hitlerem”. Taki artykuł nigdy nie powstał, co magazyn sprostował pisząc, że „fałszywy nagłówek zniekształca artykuł +The Atlantic+, który był opublikowany 22 października 2024 r. pod tytułem „Trump: Potrzebuję takich generałów, jakich miał Hitler”. To najnowszy przykład fake newsa Muska, który oficjalnie poparł kandydata Republikanów w nadchodzących wyborach prezydenckich. Wybory są obecnie głównym tematem jego działalności w mediach społecznościowych. Właściciel X wielokrotnie sugerował, że nielegalni imigranci, mimo że nie mogą brać udziału w wyborach, wpłyną na ich ostateczny wynik.
Reżim Łukaszenki znów dezinformuje w sprawie zgonów na granicy

Wraca stara narracja o przerzucaniu zwłok nielegalnych migrantów z Polski na Białoruś. Fałszywe oskarżenie polskich służb o pobicie cudzoziemca, sprofanowanie jego ciała i podrzucenie go Białorusinom pojawiło się w doniesieniach większości białoruskich mediów. To pierwsza taka sytuacja od zmiany rządu w Polsce. MON stanowczo dementuje białoruskie oskarżenia. Państwowy Komitet Graniczny Republiki Białorusi napisał w komunikacie na swojej stronie internetowej, że „wieczorem 22 października w rejonie Kamieńca w obwodzie brzeskim, w pobliżu zapory granicznej, białoruscy strażnicy graniczni znaleźli zwłoki cudzoziemca o afrykańskim typie urody”. Według tego źródła, polskie służby przerzuciły go na stronę białoruską przez bramę dla zwierząt. Na jego ciele miały być wyraźnie widoczne krwiaki i ślady zakrzepłej krwi, co sugeruje – choć nie zostało to stwierdzone wprost – że nielegalny imigrant został po polskiej stronie dotkliwie pobity.
Eksperci przecenili wpływ sztucznej inteligencji na wybory w USA

Obawy, że sztuczna inteligencja radykalnie wpłynie na wybory prezydenckie w USA okazały się przesadzone. Naukowcy przecenili zagrożenie, uważa Dean Jackson współpracujący z Digital Forensic Research Lab w Atlantic Council. W 2024 roku 3,7 miliarda ludzi wzięło lub weźmie udział w wyborach w 72 krajach, dlatego eksperci od dezinformacji alarmowali, że sztuczna inteligencja może zagrozić procesom demokratycznym. Największe obawy dotyczyły przede wszystkim Stanów Zjednoczonych. Dean Jackson i Meghan Conroy, autorzy artykułu „Apokalipsa później? Rzeczywisty wpływ sztucznej inteligencji na wybory w 2024 roku” opublikowanego przez Atlantic Council, twierdzą, że większość fałszywych treści generowanych za pomocą sztucznej inteligencji była traktowana raczej jako memy niż wiarygodne dowody.